Ağız ve diş sağlığı denildiğinde çoğu kişinin aklına diş çürükleri, estetik sorunlar ya da diş beyazlatma işlemleri gelir. Ancak ağız sağlığının temel taşlarından biri olan diş etleri genellikle göz ardı edilir. Oysa ki diş eti hastalıkları, yani periodontal hastalıklar, sadece dişleri değil, genel sağlığı da tehdit eden ciddi sorunların başında gelir. Diş kaybının en önemli sebeplerinden biri olan hastalıklar, erken dönemde teşhis edildiğinde kolayca tedavi edilebilirken, ihmal edildiğinde kemik dokusunda geri dönüşü olmayan tahribatlara yol açabilir.

Periodontal hastalıklar, dişleri çevreleyen ve destekleyen dokuların iltihaplanmasıyla ortaya çıkar. Genellikle plak adı verilen, bakteriyle dolu yapışkan bir tabakanın diş yüzeyinde birikmesiyle başlar. Plak zamanla diş eti çizgisi boyunca yayılır, eğer temizlenmezse sertleşerek tartar haline gelir. Durum, diş eti iltihabına (gingivitis) ve tedavi edilmediğinde daha ileri düzeyde periodontal hastalıklara (periodontitis) dönüşebilir.

Periodontal Hastalıkların Evreleri

Gingivitis (Diş Eti İltihabı): Periodontal hastalıkların ilk aşamasıdır. Diş etlerinde kızarıklık, şişlik ve kanama görülür. Genellikle ağrıya neden olmaz ve çoğu zaman fark edilmeden ilerler. Bu aşamada tedavi ile tamamen geri dönüş mümkündür.

Periodontitis (İlerlemiş Diş Eti Hastalığı): Gingivitis tedavi edilmediğinde, bakteriler diş eti dokusunun altına iner ve burada enfeksiyona neden olur. Enfeksiyon, bağ dokusunu ve çene kemiğini tahrip eder. Dişler zamanla sallanmaya başlar ve en sonunda kaybedilebilir.

İleri Periodontitis: Kemik kaybı artar, dişler arası boşluklar büyür ve dişler hareket etmeye başlar. Bu aşamada cerrahi müdahale gerekebilir.

Belirtileri Nelerdir?

Periodontal hastalıklar çoğu zaman sessizce ilerler. Ancak aşağıdaki belirtiler hastalıkların habercisi olabilir.

-Diş fırçalarken ya da sert bir şey ısırırken diş etlerinin kanaması

-Diş etlerinde şişlik, kızarıklık veya hassasiyet

-Ağız kokusu veya kötü tat

-Diş etlerinde çekilme

-Dişler arasında açıklık oluşması

-Dişlerde sallanma hissi

-Dişlerin uzamış gibi görünmesi

Periodontal Hastalıkların Nedenleri

Periodontal hastalıkların oluşmasında en büyük etken bakteri plağıdır. Ancak tek başına plak yeterli değildir. Aşağıdaki faktörler hastalığın oluşumunu hızlandırabilir.

Yetersiz ağız hijyeni: Dişlerin düzenli fırçalanmaması, diş ipi kullanılmaması plak birikimini artırır.

Sigara kullanımı: Sigara, diş etlerinin oksijen alımını engeller ve iyileşme sürecini yavaşlatır.

Genetik faktörler: Ailede diş eti hastalığı olan bireylerin risk altında olduğu bilinmektedir.

Hormonal değişiklikler: Gebelik, ergenlik, menopoz gibi dönemlerde diş etleri daha hassas hale gelir.

Stres: Bağışıklık sistemini baskılayarak vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını zorlaştırır.

Diyabet: Kan şekeri kontrolsüz olduğunda diş eti hastalıkları daha kolay gelişebilir.

Dengesiz beslenme: Vitamin ve mineral eksiklikleri bağışıklık sistemini zayıflatır.

Bazı ilaçlar: Ağız kuruluğuna neden olan ilaçlar bakteri oluşumunu kolaylaştırabilir.

Tedavi Yöntemleri

Periodontal hastalıkların tedavisi hastalığın evresine bağlı olarak değişkenlik gösterir.

1. Profesyonel Temizlik (Detartraj): Hastalığın ilk evresinde, diş taşı temizliği ve plak giderimi yeterli olabilir. Diş taşı temizliği genellikle ağrısızdır ve diş etlerinin kendini yenilemesini sağlar.
2. Küretaj (Kök Yüzeyi Temizliği): Daha derin cepler oluştuğunda, diş taşı ve enfekte doku diş eti altından özel aletlerle temizlenir. İşlem lokal anestezi altında yapılır.
3. Cerrahi Müdahale: İlerlemiş vakalarda kemik dokusuna ulaşmak için flap operasyonu gerekebilir. Bazen kemik grefti ile destekleme de yapılır.
4. Lazerle Tedavi: Gelişen teknoloji sayesinde, lazerle yapılan işlemler daha az ağrılı ve daha hızlı iyileşme süreleri sunmaktadır.

Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tedavi sonrası hastalığın tekrar etmemesi için ağız bakımına özen göstermek gerekir. Günlük diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve antiseptik gargaralarla desteklenen ağız hijyeni rutini, hastalığın kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Ayrıca düzenli olarak diş hekimi kontrollerine gitmek büyük önem taşır.

Periodontal hastalıklar, erken teşhisle tamamen tedavi edilebilen ancak ihmal edildiğinde ciddi sonuçlar doğurabilen sağlık sorunlarıdır. Dişleriniz ne kadar beyaz ve düzgün olursa olsun, sağlıklı diş etleri olmadan sağlıklı bir gülümseme mümkün değildir. Diş eti sağlığınızı ihmal etmeyin, belirtileri göz ardı etmeyin ve ağız hijyeninizi bir yaşam alışkanlığı haline getirilmelidir.