20’lik dişler, diş tıbbında bilinen diğer adıyla “üçüncü büyük azı dişleri” veya “diş 8” olarak da adlandırılır. İnsanların ağızlarında toplam 32 diş bulunmakta olup; yirmilik dişler bu toplamın bir parçasıdır. Yirmilik dişler, adlarını yaşlarından almışlardır. Çünkü tipik olarak genç yetişkinlik döneminde yani 20’li yaşların başlarında çıkmaya başlarlar.
Son olarak ortaya çıkan yirmilik dişler, ağızda sınırlı yer bulmaları ve diğer dişlerle uyumsuzluk yaşamaları nedeniyle çeşitli sorunlara yol açabilir. 20’lik diş belirtileri ve yaşattığı sıkıntılar aşağıda yer almaktadır.
*Sıkışma ve Ağrı: Yirmilik dişler, diğer dişlerle yeterince yerleri olmadığında sıkışabilir. Yaşanan bu durum sık sık ağrıya, şişmeye ve enfeksiyonlara yol açabilir.
*Diş Sıralamasının Bozulması: Yirmilik dişlerin çıkması, mevcut diş sıralamasını bozabilir. Diğer dişlerin yer değiştirmesine veya sıkışmasına neden olabilir.
*Enfeksiyonlar: Yirmilik dişlerin çıkması sırasında diş eti dokusu altında kalan bölgelerde bakterilerin birikmesine ve enfeksiyonlara neden olabilir.
*Kistler ve Tümörler: Nadiren, yirmilik dişlerin çevresinde kistler veya tümörler gelişebilir.
Ağız ve diş sağlığı için oluşturduğu problemlerden dolayı, yirmilik dişler sıklıkla çekilir. Bir diş hekimi 20’lik diş sorununu ortadan kaldırmak için bir operasyon yapabilir.
20’lik Dişlerin Problemleri
Yirmilik dişlerin çıkışı sırasında ve sonrasında çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Yirmilik dişlerin oluşturduğu problemler arasında sıkışma, diş eti iltihapları, çürükler, diğer dişlere baskı uygulaması ve enfeksiyonlar yer almaktadır.
Sıkışmış yirmilik dişler, diğer dişler veya kemik yapısı nedeniyle yeterince yer bulamazlar. Bu durumda ağrı, şişlik ve rahatsızlık hissedilebilir. Sıkışan yirmilik dişler, diş etinin altında veya yanında kalabilirler. Ağız ve diş sağlığı için sıkıntı yaratan bu durum 20’lik diş çevresinde dokulara baskı yapacağı için hem ağrı hem de enfeksiyon riskini arttırır.
Diş eti iltihapları, yirmilik dişin yüzeye tam olarak çıkmadığı durumlarda sıkça görülür. Şiddetli ağrı, kızarıklık, şişlik, kötü tat veya ağız kokusu yaşanabilir. Diş eti iltihapları, ciddi ağrıya neden olabileceği gibi sorunun ilerlediği vakalarda enfeksiyona yol açar.
Yirmilik dişler, temizlemesi zor olan arka bölgelerde bulunduğu için çürümeye daha yatkındır. Doğru şekilde temizlenemeyen 20’lik dişler ağrı, hassasiyet ve dişte lekelere neden olur. İleri derecede çürüyen yirmilik dişler, dişin iç kısmında hasara yol açarak, dişin çekilmesini gerektirebilir.
Yirmilik dişler yanlış yönde büyüdüğünde veya sıkıştığında, diğer dişlere baskı yapabilir. Bu, dişlerin kaymasına veya sıralamanın bozulmasına neden olabilir. Diğer dişlere baskı uygulanması, görünümde değişikliklere ve çene problemlerine yol açabilir.
Yirmilik dişlerin çevresindeki dokularda enfeksiyon geliştiğinde, ağrı, şişlik, kızarıklık ve hatta ateş görülebilir. Enfeksiyonlar ciddi rahatsızlığa ve sağlık sorunlarına neden olabilir. Tam da bu nedenle 20’lik diş yüzünden ortaya çıkan enfeksiyonlar acil tedavi gerektirebilir.
Yirmilik diş sorunu her bireyde yaşanmasa da sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. İnsanın hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyen 20’lik diş sorunu düzenli diş hekimi kontrolleriyle kolaylıkla çözülecektir. Dikkat edilmesi gereken nokta problemin büyümeden ve yeni sorunlara yol açmadan ortadan kaldırılmasıdır.
Operasyon Süreci
Yirmilik diş çekimi, genellikle bir diş hekimi tarafından gerçekleştirilen profesyonel bir işlemdir. Diş çekim sürecinin tamamlanması altı önemli adımda gerçekleştirilir.
*Muayene ve Değerlendirme: Yirmilik diş çekimi işlemi öncesinde, diş hekimi ağzı muayene edecek, gerekirse röntgen çekimleri kullanarak dişlerin konumunu ve çekilmesi gerekip gerekmediğini değerlendirecektir.
*Anestezi Uygulaması: Çoğu yirmilik diş çekimi işlemi lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Lokal anestezi, işlem sırasında ağrı ve rahatsızlığı önler. Bazı durumlarda, daha yoğun anestezi (genel anestezi veya sedasyon) gerekebilir.
*Dişin Çekilmesi: Anestezi uygulandıktan sonra, diş hekimi yirmilik dişi çekmek için özel ekipmanlar kullanacaktır. 20’lik diş, çevresindeki dokularla bağlantısını kesmek için nazikçe çıkarılır.
*Dikişlerin Atılması (Opsiyonel):Dişin çekilmesi sonrasında, diş hekimi dikiş atabilir. Dikişler, iyileşme sürecini hızlandırmak ve yara iyileşmesini desteklemek için kullanılır.
*İyileşme ve Bakım: Yirmilik diş çekimi sonrasında diş hekimi, yaranın iyileşmesini hızlandırmak için uyarılarda bulunacaktır. Diş hekiminin uyarıları ağrı kesicilerin ve antibiyotiklerin kullanımını içerebilir. Yara iyileşmesini teşvik etmek ve enfeksiyonu önlemek için ağız bakımına dikkat etmek de önemlidir.
*Takip Muayeneleri: Yirmilik diş çekimi sonrasında, diş hekimi takip muayeneleri yapacaktır. Gerçekleştirilen muayeneler, iyileşmenin nasıl ilerlediğini değerlendirmek için önemlidir.
Yirmilik diş çekimi işlemi genellikle kısa bir süre içinde tamamlanır. Ancak iyileşme süreci kişiden kişiye değişebilir. Tedavi sonrasında besin ve içecek tüketimi gibi konularda diş hekiminin tavsiyelerine uyulmadır. İşlemin ardından ağrı, şişlik ve hafif kanama gibi geçici yan etkiler normaldir, ancak bu semptomlar zamanla azalacaktır.
Yirmilik Dişlerin Çekilmemesinin Riskleri
Yirmilik dişlerin çekilmemesinin bazı riskleri vardır. Hastaların karşılaşacağı risklerin kişiden kişiye değişkenlik göstereceği unutulmamalıdır.
*Ağrı ve Rahatsızlık: Sıkışmış veya yanlış büyümüş yirmilik dişler, ağrı, şişlik ve rahatsızlık hissine neden olabilir. Hastanın yaşam kalitesi olumsuz etkilenir.
*Diş Eti İltihapları (Perikoronitis): Yirmilik dişlerin tam olarak çıkamaması durumunda, diş eti iltihapları (perikoronitis) gelişebilir.
*Estetik ve Fonksiyonellik Sorunları: Sıkışmış yirmilik dişler, diğer dişlere baskı yapabilir ve bu da dişlerin kaymasına veya sıralamanın bozulmasına neden olabilir. Yaşanan kayma sorunu estetik sorunlara yol açtığı gibi çiğneme problemlerine de yol açabilir.
*Diş Çürümeleri: Sıkışmış veya yanlış büyümüş yirmilik dişlerin temizliği zordur. Bu nedenle, bu dişlerde çürümeler olabilir. Çürüyen yirmilik dişler, ağrı ve diş kaybına yol açabilir.
*Kistler ve Tümörler: Yirmilik dişlerin çevresinde kistler veya tümörler gelişebilir. Bu, çene kemiklerine zarar verebilir ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
*Çene Problemleri: 20’lik dişlerin yanlış yönde büyümesi veya sıkışması, çene problemlerine yol açabilir.
*Enfeksiyonlar ve Genel Sağlık Sorunları: Sıkışmış yirmilik dişler etrafındaki dokuları tahrip ederek, enfeksiyonlara yol açabilir. Ayrıca, bu enfeksiyonlar genel sağlık sorunlarına neden olabilir.
Yirmilik dişlerin çekilmesi, bu olası riskleri azaltabilir veya ortadan kaldırabilir. Ancak herkesin yirmilik dişleri çekilmesi gerekmeyebilir. Diş hekimi yirmilik dişlerin çekilmesi veya bırakılması gerekip gerekmediğini belirlemek için ön muayene yapmalıdır.